Karsinogen
Karsinogen ( Carcinogenesis ) (harafiannya: pencipta barah) adalah proses mengucar-kacir kadar pembelahan sel ( cell division ).
Barah adalah penyakit gen. Biasanya beberapa mutasi diperlukan sebelum sel menjadi sel barah. Proses yang terbabit termasuk kedua-dua onkogene ( oncogene ) dan gen pembantut tumur ( tumor suppressor gene ). Onkogene menggalakkan barah apabila "terpasang" oleh mutasi, sedangkan gen pembantut tumur ( tumor suppressor gene ) menghalang barah kecuali "dipadamkan" oleh mutasi. Translokasi khromosomal, seperti chromosome Philadelphia, adalah mutasi khas dan mungkin melibatkan gen onkogenes atau pembantut tumor.
Mutasi boleh disebabkan oleh pelbagai punca:
- menghisap tembakau
- radiasi, termasuk radiasi lembayung biru ( ultraviolet radiation ) daripada matahari
- bahan kimia yang dikenali sebagai karsinogen
- Jangkitan virus atau bakteria, seperti virus Human papillomavirus dalam barah pangkal rahim dan bakteria Helicobacter pylori
- Kerosakan DNA oleh radikal bebas ( free radical )
- kecenderungan diwarisi ( inherited predisposition ), seperti gen BRCA1 pada barah buah dada
- keradangan kronik ( chronic inflammation ) dari sebarang punca
Virus memainkan peranan sekitar 15% bagi kesemua barah. Virus tumor biasanya membawa sebahagian onkogene atau gen nyahaktif pembantut tumor suppressor dalam genome mereka.
Ia mustahil untuk mengesan sebab sebenar awal kebanyakan barah. Bagaimanapun, dengan biologi molekular, ia boleh mencirikan mutasi dalam tumur, dan untuk tahap tertentu menjangkakan tindakannya. Sebagai contoh, anggaran separuh daripada tumor adalah kekurangan gen pembantut tumor p53, juga dikenali sebagai "penjaga genome". Mutasi ini dikaitkan dengan poor prognosis, kerana sel tumur tersebut since those tumor cells are less likely to go into apoptosis (programmed cell death) when damaged by therapy. Terdapat mutasi lain yang menjadikan tumor lebih merbahaya ( malignant ). Mutasi telomerase membolehkan sel tumor membahagi tanpa had. Mutasi lain membolehkan tumor menumbuhkan salur darah baru untuk membekalkannya, atau menanggalkannya dari tisu sekeliling, merebak kebahagian lain badan..
Sel tumur malignant, seperti karsinoma, sarcoma, lymphoma atau leukemia, mempunyai ciri-ciri unik:
- mengelakkan apoptosis
- potensi tumbuh tanpa had(immortalitization)
- faktor pertumbuhan berdikari
- tidak sensitif kepada faktor anti pertumbuhan
- kadar pembahagian sel meningkat
- menukar keupayaan perbezaan sellular
- tiada keupayaan untuk pembantut sentuhan
- keupayaan menceroboh tisu biologi jiran.
- keupayaan membina metastasis pada tapak jauh
- keupayaan menggalakkan pertumbuhan darah baru (angiogenesis)
Sel yang bertukar menjadi sel barah biasanya tidak mendapat ciri-ciri berikut serentak, tetapi sel keturunan pilihan semulajadi membinanya. Proses ini dikenali sebagai evolusi sellular. A first step in the development of a tumor cell is usually a small change in the DNA, often a point mutation, which leads, among other things, to a genetic instability of the cell. The instability increases to a point where the cell loses whole chromosomes, or has double ones. Also, the DNA methylation pattern of the cell changes, activating and deactivating genes more or less at random. Sel yang membahagi pada kadar tinggi, seperti sel saraf tunjang (stem cell ), menunjukkan risiko lebih tinggi untuk bertukar menjadi sel barah berbanding yang kurang membahagi, sebagai contoh neuron. Jika sel tumur awal (atau kumpulan sel tumur) tidak dibuang oleh sistem imune, ia boleh menjadi sel barah.
Dalan sistem model sellular, sel terdedah kepada pengaruh karsinogenik (kimia, radiasi). dalam sistem ini, tanda awal sel berubah menjadi sel tumur adalah :
- Tidak mati. Jumlah pembahagian sel normal pada mamalia adalah 50-60 (cell senescence), kemudian ia berhenti berpecah. Sel tumur kekal membahagi.
- Perubahan morphologi.
- Pembentukan kelompok sellular (foci).
- Kehilangan pembantut sentuhan ( contact inhibition .# Faktor pertumbuhan yang sedikit atau tidak diperlukan Low or no need for growth factor.
Item 2-4 (di atas) kadang-kala boleh dijejak kepada mutasi dalam gen yang mengakibatkan ganguan pada sel adhesion. Sesetengah sel 'adhesion ) proteins adalah gen pembantut tumor( suppressor gene ).
Metastasis
Barah mampu merebak keseluruh tubuh samaada melalui pencerobohan tempatan atau metastasis jarak jauh. Penjajahan adalah melalui pemindahan langsung dan pembolosan oleh sel barah kedalam tisu bersebelahan. Metastasis adalah proses sel barah menembusi sistem lymph dan saluran darah, beredar melalui saluran darah, dan kemudiannya menjajah tisu normal dimerata tubuh. Barah adalah paling merbahaya apabila ia metastasizes. Apabila tisu maligant (malignant) dibuang melalui pembedahan, sesetengah nod lymph turut dibuang dan dibelah siasat bagi mendapatkan maklumat mengenai berapa banyak dan jauh barah telah merebak.
No comments:
Post a Comment